นายอินทปัตร บุญทวี
ปลัดเทศบาล 053-489406-7 ต่อ 31
ข้อมูลตำบลแม่วาง
จ้องแดง (ร่มโบราณ)
- 6 พฤษภาคม 2564
- อ่าน 1,716 ครั้ง
จ้องแดง หรือ ร่มโบราณ ณ ศูนย์หัตถกรรมร่มโบราณจ้องแดง บ้านดอนเปา ตำบลดอนเปา อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ ถือเป็นอีกหนึ่งภูมิปัญญาที่สืบทอดต่อกันหลายร้อยปี มีสล่าหรือช่างทำเพียง 1 ราย คือ นายวิเชิญ แก้วเอี่ยม พร้อมภรรยาที่ยังช่วยกันผลิตจ้องแดงแบบโบราณ ซึ่งยังคงสืบสานภูมิปัญหาของคนรุ่นเก่าไว้ ที่มีมานานกว่า 6 ช่วงอายุคนนับหลายร้อยปี ที่กำลังจะหายไปกับกาลเวลา
โดยหลักของการทำจ้องแดงเริ่มจากตัดไม้ไผ่ ผ่าไม้ เหลาไม้กลอน เหล้าก้าน ทำหลอดล่างและหลอดบน บนสุดเป็นจิกสีดำ ซึ่งหลังจากกระบวนการแรกแล้วเสร็จก็จะมาประกอบเป็นโครงซึ่งต้องใช้ความชำนาญใช้เวลาให้โครงออกมาสวยงามคงทนเพราะต้องใช้ดายมัดจากมือทุกขั้นตอน แล้วนำไปตากแดดกันราขึ้นอยู่กับแสงแดด ก่อนจะมาใส่ผ้า แต่เดิมเป็นกระดาษสา และใช้สีชาติ เป็นสีแดงมาทาแต่ปัจจุบันราคาค่อนข้างแพง และในประเทศไทยก็หาไม่ได้ต้องซื้อจากเมียนมา (พม่า) จึงนำผ้าและใช้สีน้ำมันมาแทนแต่ให้ได้สีเหมือนดังเดิมมากที่สุด ส่วนความคงทนนั้นได้นานถึง 10 ปี หากดูแลรักษาไว้อย่างดี
ทั้งนี้จุดเด่นของจ้องแดงโบราณบ้านดอนเปา ที่ตัวหลอดด้านในมีการสานด้วยดาย ที่ต้อใช้ความชำนาญเป็นอย่ากมา ทำให้แต่ละคันกว่าจะออกมาได้จนจบกระบวนการ 1 คันเพียง 1 วัน แต่ปัจจุบันจะแบ่งกันทำในแต่ละขั้นตอนเพื่อให้ได้ปริมาณตามคำสั่งซื้อ เพราะจ้องแดงจะมีแต่ยอดสั่งเท่านั้นจะผลิตออกขายเองน้อยมากในแต่ละเดือนได้ 100- 120 คัน ซึ่งมีตั้งแต่ราคา 400 - 1,800 บาท มีขนาดตั้งแต่ 14 - 40 นิ้ว โดยเฉพาะจ้องแดงติดตั้งสนามนิยมสั่งมาก
ซึ่งในปัจจุบันพร้อมสืบสานภูมิปัญหาให้กับเยาวชนคนรุ่นใหม่หากสนใจเข้ามาศึกษาเรียนรู้เพราะเหลือสล่าทำจริงเพียงไม่ถึง 10 คนแต่ทำหลักเหลือเพียงตนเองเพียงคนเดียวกับครอบครัว คนรุ่นใหม่ส่วนใหญ่จะออกไปทำงานนอกบ้านเพราะการทำจ้องแดงโบราณนั้นต้องใช้เวลากว่าจะผลิตออกมาได้ 1 คันต่อวันหากทำครบกระบวนเพียงคนเดียว ส่วนตนก็จะคงอนุรักษ์จ้องแดงโบราณของบ้านดอนเปาไว้พร้อมถ่ายทอดภูมิปัญญาที่มีมากว่าร้อยปีไม่ให้หายไปกับกาลเวลา